Oncologische Voetbehandeling

Het doel is de voeten van kankerpatiënten in een zo optimaal mogelijke conditie te brengen en te houden. Zo wordt de veiligheid en de gezondheid van de kankerpatiënt ondersteund.

Huidklachten

Sommige cytostatica hebben invloed op de huid.

Mogelijke klachten zijn:

• een droge huid
• een verkleurde huid
• plotselinge uitslag
• snellere verkleuring of verbranding van de huid door de zon
• bruine vlekken, een bruine verkleuring of juist witte pigmentloze vlekken kunnen ook het gevolg zijn van cytostatica.

Doorgaans zijn al deze huidklachten tijdelijk van aard.

Wat kunt u zelf doen:

• Smeer uw huid goed in met een anti-zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor.
• Probeer voorzichtig uit hoe uw huid op zonlicht reageert.
• Voorkom langdurig zonnen tot 6 à 8 weken na de chemotherapie.
• Wees voorzichtig met zon op uw hoofd en bedek uw hoofd als door de chemotherapie uw haar is uitgevallen.

Hand en voetsyndroom

Sommige cytostatica kunnen het hand/voet-syndroom veroorzaken. Dit is een reactie van de huid van de handpalmen en voetzolen. Dit omdat de medicijnen de gewoonte hebben zich te concentreren in de palmen van je hand en je voetzolen

Mogelijke klachten van het hand/voet-syndroom zijn:

• jeuk
• pijn of gevoeligheid
• roodheid
• schilferende of vervellende huid
• zwelling
• blaren
• infectie

Wat kun je doen om het te voorkomen?

• Probeer zo vaak mogelijk een vocht inbrengende crème aan te brengen, let erop dat je het ook goed in de huidplooien smeert. Controleer altijd even of je niet allergisch reageert. Dit kan zomaar het geval zijn. Ook al was dit eerder niet zo. Dit komt dan door de verandering van de structuur van je huidcellen.
• Zorg dat je handen en voetzolen niet teveel in aanraking komen met heet water.
• Neem een bad of een douche met lauwwarm water. Dompel je handen en/of voeten in een koud badje, het liefst 3 of 4 keer per dag.
• Probeer handelingen te vermijden waarbij je over je huid gaat wrijven, zelfs als het gaat om een lichte druk op je handen. Denk dan bijvoorbeeld aan het grondig wassen van je handen, vastgrijpen van gereedschappen, typen, een instrument bespelen of auto rijden.
• Draag liever geen strak zittende kleding of plakband/pleisters die rechtstreeks op je huid drukken.
• Als je zit of ligt, probeer het dan zo zacht mogelijk te maken met lekkere kussens en leg je benen omhoog op een extra kussentje
• Als je op je zij slaapt kun je ook overwegen om een kussen te plaatsen tussen je benen of een zachte pyjama dragen. Zo wordt voorkomen dat je ’s nachts je benen tegen elkaar wrijft.
• Probeer onnodige (lange)wandelingen te vermijden zeker als het gaat om hardlopen of andere zeer intensieve inspanningen
• Draag zoveel mogelijk wijd zittende kleding en makkelijk zittende schoenen met zachte soepele zolen
• Bespreek het met je oncologieverpleegkundige als de palmen van uw handen of voetzolen rood en gevoelig worden. Het kan zijn dat de chemotherapie moet worden uitgesteld of dat de dosis moeten worden aangepast om te voorkomen dat je meer last gaat krijgen van het hand- en voetsyndroom.

Wat kun je zelf doen?

• Als je toch last gaat krijgen van een hand- en voetsyndroom dan zijn er dingen die jezelf kunt doen om de symptomen te verlichten.
• Zorg dat je handen en voeten koel blijven. Je kunt bijvoorbeeld een ice-pack in je handpalmen of onder je voetzolen leggen ter afkoeling maar een pak diepgevroren pak erwtjes kan ook.
• Probeer het steeds gedurende 15 tot 20 minuten vol te houden.
• Breng een zachte lotion of crème aan maar probeer het niet te hard in te wrijven. Als er blaren of zweertjes ontstaan gebruik dan alleen een zeer verzachtende crème je arts of oncologieverpleegkundige kan je hier meer over vertellen. Een arts kan je hiervoor ook speciale wondzalf voorschrijven.
• Ook kun je bij je arts terecht voor de volgende ondersteunende medicatie:
• Pijnstillers zoals paracetamol; ze kunnen helpen om de pijn te onderdrukken.
• Je arts kan ontstekingsremmers voorschrijven om het hand- en voetsyndroom te behandelen.

Klachten aan je Nagels

Bepaalde cytostatica veroorzaken nagelafwijkingen.

Mogelijke klachten zijn:

• ribbels op nagels
• brokkelige nagels
• loslatende nagels
• schimmel nagels
• verkleurde nagels

Met hand- en voetkoeling probeert men om problemen met de nagels van handen en voeten te voorkomen. De handen en/of voeten worden dan gekoeld met een (hand)schoen met koelvloeistof. Deze methode wordt nog maar weinig toegepast en wordt ook niet altijd als prettig ervaren.
De cytostatica kan een kleur geven aan je nagel ( de kleur van je cytostatica ) deze trekt weg wanneer de cytostatica gestopt wordt. Dit kan dan 2 tot 4 weken duren.
Sommige cytostatica kunnen (tijdelijk) beschadigingen aan de zenuwuiteinden veroorzaken. Dit heet neuropathie.

Mogelijke klachten zijn:

• tintelend of verdoofd gevoel in vingertoppen en tenen
• lichte gevoelloosheid van voetzolen, lippen, kin en neus
• verstoring van koude- en warmtegevoel
• krachtverlies in benen en/of armen
• spier- en gewrichtspijn

Wat kun je er zelf aan doen?

• Laat jezelf soms eens goed verwennen of neem een lauwwarme (niet te hete en lange) douche of bad om je te ontspannen. Smeer je dan in met een crème of zalf tegen een droge huid
• Wees voorzichtig met de zon en zorg dat je goede crème met een hoge beschermingsfactor gebruikt. Hou zoals al eerder aangegeven in de gaten of je niet allergisch reageert op de producten.
• Probeer ze altijd eerst uit op een klein stukje van je lichaam.
• Ontsmettende zeep is aan te raden bij wondjes of pukkeltjes.
• Gebruik een nagelharder om je nagels te versterken en afbrokkelen te voorkomen.
• Geniet van een de onderstaande voetbehandeling.